اوزون تراپی
اوزون واژه ای یونانی است به معنی "بو" و به ویژه "بوی تند" اطلاق می شود. این گاز بی رنگ و ناپایدار است و از سه اتم تشکیل شده و به دلیل برخورداری از حالت های مزومریک ساختمان ناپایداری دارد. حلالیت آن در آب کم است ولی با کاهش دما افزایش می یابد. مولکول اوزون پایدار نبوده و در نتیجه نمیتوان آن را انبار یا حمل نمود. به همین دلیل تولید اوزون همیشه در محل مصرف انجام می شود. بدون توجه به روش تهیه اوزون (جریان الکتریکی یا ماورای بنفش) واکنش بعدی به این شکل است که اوزون به وجود آمده به سرعت تمام آلاینده های محیط را اکسید کرده و اکسیژن تولید میشود.
اوزون o3 در طبیعت پایدار نیست و به سرعت به o2و o تبدیل می شود.
و o2 پایدار است و فقط میزان اکسیژن محیط را بالا می برد ولیo ناپایدار است و با اتصال به آلاینده ها آن ها را اکسید می کند.
اثر اوزون بر میکروارگانیسم ها بسیار موثرتر از کلر و مشتقات آن میباشد و بر خلاف این مواد هیچ گونه مواد سمی یا مضری بر جای نمی گذارد. اوزون میکروارگانیسم هایی مانند انواع باکتریها، ویروسها، پروتوزئرها، قارچها، مخمرها، اسپورها و هاگ های منتشر شونده از طریق آب و هوا را نابود میکند.
این گاز بوی بسیار تندی داشته و کشف آن به اواسط قرن نوزدهم میلادی برمیگردد. برای اولین بار در جنگ جهانی اول پزشکان آلمانی این گاز بد بو و بی رنگ را برای مقاصد درمانی مورد استفاده قرار دادند. این گاز اولین بار برای درمان گانگرن گازی در سربازان آلمانی در جنگ جهانی اول مورد استفاده قرار گرفت با این حال این گاز تا چند سال گذشته بیشتر به عنوان یک محافظ برای زمین در برابر اشعه ماورای بنفش در لایه استراتوسفر شناخته میشد و وجود آن در لایه های تروپوسفر مضر و سمی تلقی می شد. نقشه های درمانی این مولکول تا مدت ها مورد توجه واقع نمیشد، اما اثرات درمانی این مولکول در ترکیب با اکسیژن o2 در سالهای اخیر مورد توجه قرار گرفته است در چند سال گذشته نحوه عملکرد و چگونگی تاثیر این گاز در فرایندهای درمانی تا حدودی مشخص شده و غلظت موثر این گاز به منظور به کارگیری آن در مقاصد درمانی به دقت تعیین شده است. از این رو خطر مسمومیت با آن به کمترین حد ممکن رسیده است.
تاثیرات اوزون در بدن:
درمان با اوزون بسته به طول درمان میتواند اثرات متفاوتی داشته باشد. این اثرات به طور خلاصه عبارتند از:
اثرات ضد ویروسی، ضدقارچی، ضد باکتریایی وضد انگلی:
در فرم های گازی و محلول های اوزونه، اوزون می تواند خاصیت ضد میکروبی داشته باشد. در این حالات از غلظت های بالای اوزون استفاده می شود. به علاوه اوزون در این حالات می تواند موجب تقویت سیستم فاگوسیتی نیز شود. این ماده هم چنین بر روی ویروس نقص ایمنی انسان نیز مؤثر بوده به گونه ای که پیشنهاد شده که از آن می توان در درمان کمکی علیه این ویروس بهره گرفت مطالعات دیگر تأثیر این ماده را در از بین بردن تک یاخته ها مانند ژیاردیا و کیست آن را نیز نشان داده اند.
تأثیر اوزون بر روی سیستم انعقادی:
غلظت های متفاوت اوزون تأثیرات متفاوتی بر سیستم انعقادی دارد. به گونه ای که اوزون در غلظت های پایین موجب القای خاصیت فیبرینولیتیک و در غلظت های بالا جهت استعمال خارجی موجب افزایش خاصیت ترومبوتیک در خون می شود.
تأثیر اوزون بر سیستم ایمنی:
اوزون بر سیستم ایمنی نیز تأثیر دوگانه ای دارد. در غلظت های پایین اوزون موجب فعال شدن مسیرهای وابسته به ایمنی ذاتی و ایمنی اختصاصی سلولی می شود و به این خاطر می تواند در درمان نقص های ایمنی ثانویه و سرطان استفاده شود. افزایش تولید سیتوکین ها در این شرایط به طور عمده به علت تجمع ازونیدها روی غشای فاگوسیت هاست. این در حالی است که در غلظت های بالا این ماده موجب تجمع مواد حاصل از پراکسیداسیون لیپیدها شده که به نوبه خود فعالیت لنفوسیت های نوع T- helperرا کاهش می دهد.این کاهش عملکرد در نهایت موجب تنظیم سیستم ایمنی به سمت کاهش تولید آنتیبادیها شده و جنبه مهاری دارد. بر این اساس از اوزون با غلظت بالا میتوان در درمان بیماری های خود ایمنی مثل آرتریت روماتوئید استفاده کرد.
تأثیر اوزون بر روی فرآیندهای التهابی:
اوزون در غلظت های بالا میتواند اثرات ضد التهابی داشته باشد. از سوی دیگر اوزون در غلظت های پایین می تواند موجب اکسیداسیون پیوندهای دوگانه پروستاگلاندین ها و سایر مشتقات آراشیدونیک اسید شود.
خواص ضد درد اوزون:
برای خاصیت ضد درد اوزون مکانیسم های مختلفی پیشنهاد شده است. از جمله آنها میتوان اکسیداسیون آلگوپپتیدها را نام برد که محصولات ناشی از اکسیداسیون آلبومین هستند. این پپتیدها شدت درد ارسال شده از پایانههای عصبی را کنترل می کنند. از طرفی خواص ضد التهابی اوزون باعث کاهش مواد سمی حاصل از پراکسیداسیون لیپیدها می شود. کاهش این مواد به نوبه خود باعث کاهش تخریب بافتی و کاهش درد می شود.
خاصیت آنتیاکسیدانی و سم زدایی:
یکی از مهم ترین اثرات اوزون خاصیت آنتیاکسیدانی آن است. این ماده باعث افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان مثل کاتالاز،سوپراکسید دیسموتاز و گلوتاتیون پراکسیداز می شود.
این خاصیت آنتی اکسیدانی اساس کاربرد این ماده در درمان بیماری های همراه با افزایش استرس اکسیداتیو مانند دیابت و پای دیابتی می باشد.
همچنین با توجه به خاصیت آنتی اکسیدانی اوزون و نقش آن در تقویت سیستم آنتی اکسیدانی بدن، این ماده باعث خنثی سازی مواد اکسیدانی و سموم می شود.
اوزون در درمان بیماری های زیر ممکن است مؤثر باشد و تأثیر مثبت بگذارد:
بیماری های قلبی و عروقی، عروق مغز، تصلب شرایین به طور عمومی، هایپر کلسترومی و بازگردانی سرعت گردش خون به حالت عادی و درد آنژین صدری را تسکین می دهد و عملکرد و جریان خون مغز را بهبود میبخشد.
تاثیر در درمان تومورهای سرطانی، لنفوم و سرطان خون ممکن است بدون استفاده از جراحی، تابش یا شیمی درمانی
اشکال گوناگون روماتوئید و آرتروز
آلرژیها
بهبود مولتیپل اسکلروزیس و سایر بیماری های عصبی، بهتر شدن فقدان عملکرد مغز در بیماری آلزایمر و کهولت و بیماری پارکینسون
استفاده خارجی در معالجه جوش، سوختگی، زخمهای پا، زخم های باز، اگزما، قارچ و دیگر مشکلات پوستی
دمیدن اوزون از مقعد برای کولیت، پروستات، آنال فیشر، کاندیدیاسیس، دمیدن واژینال اوزون بسیار موثر در کاندیدیاسیس و سایر عفونت های قارچی، تریکامیوناسیس و سایر فرم های واژینیت موثر می باشد.
دمیدن در مثانه بسیار موثر در بهبود التهاب مثانه و سرطان مثانه
روند درمان ایدز، هرپس، هپاتیت، منوکلئوز و سیروز کبدی
گاهی برای دوپینگ ورزشی از روش های اوزون تراپی استفاده می شود.
درمان زخم دیابتی با اوزون:
زخم های دیابتی اغلب در پی خراشیدگی های ساده، خون مردگی و بریدگی پیش می آیند و مانند زخم بستر به دلیل وجود عفونت در زخم اغلب به سختی درمان شده و همواره باید با ترکیبی از روش های مختلف تحت درمان قرار گیرند. ارگانیسم های درون زخم در مقابل این گونه عوامل درمانگر مقاومت نموده و عملاً پاتوژن ها در مقابل این درمان ها به تکثیر و وخیم تر کردن شرایط ادامه میدهند.
اوزون درمانی موضعی، اگر به صورت متوالی به کار گرفته شود، میتواند فرصت برای غیر فعال سازی اکثر پاتوژن های آسیبرسان را ایجاد کند. به این ترتیب چرخه شدید و خطرناک عفونت متوقف شده و این روند به بهبود و التیام زخم دیابتی می انجامد. علاوه بر این تحریک جریان خون موجب پدیدار شدن کمک های غذایی و ایمنی شناختی ضروری به جهت بهبود زخم دیابتی می گردد.
اکسیژن مولکولی است پایدار که خود به خود تجزیه نمی گردد اما چنانچه در مجاورت انرژی قرار گیرد شکسته و به دو اتم اکسیژن تقسیم می گردد که همان گاز اکسیژن فعال یا نوزاد اکسیژن می باشد و چون اتم اکسیژن به تنهایی در طبیعت هویت و تعریفی ندارد سریعا با آلودگی های اطراف خود پیوند نموده و آنها را اکسید و از بین میبرد و در مجاورت عملکرد پالایش و ضدعفونی قوی، اتم های اکسیژن با یکدیگر نیز پیوند نموده و مجدداً به اکسیژن تبدیل میشوند. و چنان چه تجمع خروج اکسیژن فعال را برای زخم ایجاد نمائیم علاوه بر ضد عفونی زخم، افزایش اکسیژن نیز باعث ترمیم بافت و حتی رگ زایی نیز می گردد.
نگهداری گاز اکسیژن فعال به صورت تزریق در کپسول گاز و حمل و نقل آن مقدور نمی باشد اما میتواند با تزریق آن در روغن زیتون، کنجد و آفتابگردان به دلیل خاصیت طبی هر دوی آن ها جلوی واکنش و فعل و انفعالات پیوندی اکسیژن فعال را گرفت و آن را در دمای زیر صفر درجه مومیایی نمود و به صورت کرم حاوی اکسیژن فعال جهت درمان استفاده نمود. که خوشبختانه تعدادی از پزشکان داخل نیز از آن استفاده می نمایند. در این روش زخم بیمار را داخل آب قرار داده و یا به وسیله کیسه هایی مناسب پوشانده و با تزریق گاز اکسیژن فعال به طور مرطوب به داخل آن کار ترمیم و ضدعفونی زخم را به نحو فوقالعادهای انجام می دهند و پس از هر مرحله اکسیژن تراپی سطح زخم را به وسیله کرم های حاوی اکسیژن فعال پوشانده تا علاوه بر ترمیم زخم باعث ریزش بافت های مرده و عفونی زخم به طور خشک شده گردد و در این مرحله زخم مسیر بهبود خود را به سمت زخم با ظاهر قرمز طی می کند.