تخت عمل جراحی یا میز جراحی
(به انگلیسی: Surgical operating table) وسیلهای که بیمار در طول عمل جراحی بر روی آن دراز میکشد و داخل هر بیمارستان مجهز به اتاق عمل، یافت خواهد شد. تخت عمل، امروزه از پیچیدگی زیادی برخوردار میباشد.
تخت جراحی باید به راحتی به حالت پوزیشنهای جراحی درآید.در صورت لزوم جهت پوزیشن دادن به بدن بیمار، وسایل اضافی باید به تخت متصل شود.پرستار باید به تمام جزئیات و نحوهٔ جابجایی اجزای تخت، آشنایی داشته باشد، چرا که ممکن است در یک لحظه اضطراری از او جهت تغییر پوزیشن بیمار کمک گرفته شود.
تخت های جراحی یک سطح بلند را فراهم می کنند که بدن بیمار در هنگام جراحی بر روی آن قرار می گیرد و باعث تحکیم موقعیت بیمار شده و بهترین دید را از منطقه مورد جراحی ممکن می سازد. این تخت ها به گونه ای طراحی می شوند که موقعیت های مختلف بیمار را در جراحی های خاص پشتیبانی می کنند و همچنین از بیمار در مقابل جابجایی بیش از حد ، ضربه و تحرک محافظت می کنند. برخی از تخت ها سازگار با C-Arm هستند.
ویژگیهای مشترک در تمام تختهای اتاق عمل
1) ایستایی کامل داشته باشند.
2)قابلیت نصب قطعات اضافی روی آن وجود داشته باشد.
3) ارتفاع آن قابل تنظیم باشد.
4) طول و عرض تخت طوری باشد که دسترسی به موضع عمل به راحتی صورت گیرد.
5)در زیر بیشتر تختهای عمل، روغن مخصوصی نصب شده است. این پمپها باعث سهولت کار تغییر وضعیت تخت در جهات بالا، پایین، چپ، راست و سراشیبی و سربالایی میشوند.
6)روی تمام این تختها یک تشک اسفنجی با قابلیت جدا شدن و شستوشو قرار میگیرد.
7)رویهٔ تخت باید در برابر آسیب اجسام برنده و نوک تیز محافظت شود.
8)تمام تختهای اتاق عمل در قسمت پایین یک پدال دارند. این پدال باعث میشود که تخت روی زمین نمناک هم بطور ثابت نگه داشته شود و در موقع جابجایی نیز به سهولت حرکت نماید و به مکان مناسب منتقل شود.
9)قسمتهای مختلف تخت اتاق عمل بایستی به طور مرتب مورد بررسی قرار گیرند و برای تعمیر و تعویض متعلقات خراب، اقدام شود تا در شروع و یا جریان عمل جراحی وقفه و اشکالی پیش نیاید.
ضمایم تخت جراحی
ترمز
جادستی
تسمه تخت
تشک اسفنجی
اسکرین بیهوشی
تکیه گاه مخصوص پا
پوزیشنهای تخت جراحی
بیماران بخاطر دراز کشیدن طولانی مدت بر روی تخت، از زخمهای فشاری رنج خواهند برد و برای همین، پرستاران و جراح تلاش دارند که از این صدمه، جلوگیری بعمل آورند.
پوزیشنهای جراحی از پیش تعیین شدهاند و به عنوان مثال به وضعیت در آمدن به حالت ترندلنبرگ و یا لیتاتومی، مدلهایی از وضعیت گیری بیمار و تخت جراحی محسوب میگردند.
بیمار همیشه باید در وضعیتی قرار گیرد تا تیم جراحی به راحتی بتوانند کارهای لازم را برای جراحی را انجام داده و سلامتی وی را حفظ کنند؛ این قرار گیری باید قبل از عمل جراحی و بنا به سن و جنس و شرایط بیماری تعیین گردد.
تخت های ارتوپدی ، تخت های جراحی تخصصی هستند که علاوه بر قابلیت های تخت های جنرال ، وسیله هایی برای نگهداشتن و یا کشش اندام بیمار در حین جراحی ارتوپدی ، بر روی آنها تعبیه می شود که از آنها در جراحی های اندام فوقانی (شانه ، ستون فقرات) و اندام تحتانی استفاده می شود.
اصول عملکرد
این گونه تخت ها از یک رویه مستطیل شکل از جنس فلز ، پلاستیک یا کامپوزیت فیبر کربن ، پلاستیک و آهن تشکیل شده اند که بر روی یک پایه ثابت و یا متحرک قرار دارند.
تخت ها و بخش های مختلف آنها توسط چرخ دنده های مکانیکی و یا پیستون های هیدرولیکی بالا ، پایین شده و به صورت دستی و یا الکتریکی کنترل می شوند.
تخت ها می توانند موقعیت های ترندلنبرگ (Trendelenburg ، سر پایین و پا بالا) ، ترندلنبرگ معکوس (Reverse Trendelenburg ، سر بالا و پا پایین) ، کج شدن جانبی (Lateral Tilt) و یا افقی استاندارد را داشته باشند.
تمام این موقعیت ها در جراحی های خاص کاربرد داشته و به کاربر ، آزادی عمل بیشتری در حین جراحی می دهد.
تخت های ارتوپدی معمولا از رویه هایی ساخته می شوند که اشعه ایکس از آنها گذر کرده و می توان کاست رادیولوژی را در زیر آنها برای تصویربرداری قرار داد.
اکثر تخت ها از حداقل سه قسمت به هم لولا شده تشکیل شده اند. بخش های اصلی شامل سر، بدن و پاها می باشد.در برخی از تخت ها قسمت بالابرنده کلیه نیز وجود دارد.
تخت های ارتوپدی
تخت های ارتوپدی معمولا از یک پایه ، محور ، محل قرارگیری قسمت فوقانی بدن ، تشک و تعدادی اکسسوری ارتوپدی با اشکال مختلف تشکیل شده اند.