در درمان آسیب‌های حاد تا مزمن، متخصصان مراقبت از زخم باید یک ارزیابی بالینی مستمر انجام دهند تا اطمینان حاصل شود که زخم‌هایی که مدیریت می‌کنند به طور رضایت‌بخشی بهبود می‌یابند. یکی از مهم ترین عوامل تعیین کننده در بهبود زخم، پرفیوژن بافتی است. یک روش عینی و در عین حال غیر تهاجمی برای ارزیابی جریان خون به محل زخم، شاخص مچ پا-بازویی است.
شاخص مچ پا-بازویی (ABI) چیست؟
شاخص مچ پا-بازویی آزمایشی است که برای ارزیابی باز بودن رگ های خونی در اندام تحتانی استفاده می شود. این آزمایش فشار خون را در یک اندام تحتانی انتخاب شده و یک بازو مقایسه می کند. تفاوت های قابل توجهی را می توان به باریک شدن پاتولوژیک در رگ های پا که معمولاً به دلیل بیماری عروق محیطی به وجود می آید نسبت داد. این آزمایش ممکن است قبل یا بعد از ورزش شامل اندام تحتانی برای تعیین میزان انسداد عروق انجام شود.
چرا ABI انجام دهید؟
متخصصان مراقبت از زخم ممکن است یک ABI را در بیماران مبتلا به زخم های مزمن که در آنها مشکوک زیادی به بیماری شریانی محیطی زمینه ای وجود دارد، انجام دهند. این دسته از افراد ممکن است سرعت ترمیم بافتی کندتری را در مقایسه با سایر افرادی که هیچ شرایط پزشکی مرتبطی ندارند، تجربه کنند.
کدام دسته از بیماران به ارزیابی ABI نیاز دارند؟
ارائه دهندگان مراقبت از زخم باید ABI را برای بیماران مبتلا به زخم های مزمن که سابقه عوامل خطر زیر را نیز دارند انجام دهند:
سیگار کشیدن مزمن
چاقی
فشار خون به طور مداوم بالا می رود
افزایش کلسترول خون
بالای 50 سال سن
اجزای یک ABI
یک آزمون استاندارد ABI از دو جزء اندازه گیری کمی و کیفی تشکیل شده است. جنبه کمی این تست نسبت فشار خون در بازوها و مچ پا را ارزیابی می کند در حالی که بخش کیفی با استفاده از سونوگرافی داپلر انجام می شود که شکل موج ها و دینامیک جریان خون را تجزیه و تحلیل می کند. ارائه دهندگان مراقبت از زخم که به دنبال بهینه سازی نتایج درمانی در بیماران خود هستند، به هر دو جزء برای هدایت موثر درمان های فردی نیاز دارند.
رویه انجام ABI
روش انجام ABI ساده، غیر تهاجمی و بدون درد است. همچنین نیازی به آماده سازی خاصی ندارد، اما توصیه می شود لباس های راحت و گشاد بپوشید.
در حالی که خود این روش فقط چند دقیقه طول می کشد، در حالت ایده آل باید از بیمار تحت آزمایش خواسته شود که حداقل 5 دقیقه استراحت کند. در حالی که روی یک مبل صاف دراز کشیده اید، فشار خون در هر دو بازو و مچ پا با استفاده از کاف های بادی اندازه گیری و ثبت می شود. یک دستگاه سونوگرافی متصل نیز به اندام تحتانی متصل است و تصاویری از رگ های خونی در آن ناحیه ارائه می دهد. اندازه‌گیری‌های به‌دست‌آمده می‌تواند متعاقباً توسط یک پزشک مراقبت از زخم تفسیر شود.
تفسیر ABI
ABI به عنوان تفاوت بین فشار خون گرفته شده از بازوها و مقدار ثبت شده از کاف های قرار داده شده در مچ پا اندازه گیری می شود. بسته به تعداد محاسبه شده، متخصصان مراقبت از زخم می توانند بیماران خود را در گروه های مختلف دسته بندی کنند.
بیمارانی که ABI بین 1 تا 4 دارند، بعید به نظر می رسد که به بیماری شریانی محیطی مبتلا باشند که ممکن است بر سرعت بهبود زخم آنها تأثیر بگذارد.
شاخص مچ پا-بازویی بین 0.91 تا 0.99 یک امتیاز مرزی در نظر گرفته می شود. بیمارانی که در این دسته قرار می گیرند ممکن است درد متناوب را تجربه کنند که با ورزش بدتر شده و با استراحت تسکین می یابد. این دسته از افراد نیاز به ارزیابی بیشتر با استفاده از ABI ورزشی دارند.
مقادیر محاسبه شده ABI زیر 0.9 غیر طبیعی است و تشخیص بیماری شریان محیطی را تایید می کند. بیماران مبتلا به بیماری شریانی محیطی تایید شده احتمال بیشتری دارد که به زخم‌های آهسته ترمیم شونده و مزمن با نتایج ضعیف مبتلا شوند. این گروه از افراد باید ارزیابی های رادیولوژیکی بیشتری مانند سونوگرافی و آنژیوگرافی برای تعیین درمان های مناسب انجام دهند.
تست شاخص مچ پا-بازویی: نقش دستگاه های تست عروقی
آزمایش شاخص مچ پا-بازویی مدتی است که وجود داشته است و فناوری مورد استفاده در ارزیابی این عامل تعیین کننده مهم پرفیوژن اندام به طور قابل توجهی توسعه یافته است. تجهیزات تست عروقی شامل سونوگرافی، کاف فشار خون و پروب های حسگر برای تجزیه و تحلیل دقیق باز بودن رگ های خونی است.
جدا از ویژگی‌های استاندارد تست ABI، دستگاه‌های مطالعه عروقی نیز سرعت جریان خون، فشار خونرسانی پوست و سطح اکسیژن از طریق پوست را اندازه‌گیری می‌کنند.
اطلاعات مهم برای متخصصان مراقبت از زخم
در حالی که تست شاخص مچ پا-بازویی یک ابزار مدیریت موثر برای مدیران مراقبت از زخم ارائه می‌کند که به دنبال بهینه‌سازی نتایج بیمار خود هستند، محدودیت‌ها و موارد منع مصرف باید درک شوند.
موارد منع مصرف ABI
در برخی موارد، باید از انجام ABI به طور کامل اجتناب شود. موارد منع آزمایش عبارتند از:
درد شدید و ناتوان کننده در پاها
ترومبوز ورید عمقی تایید شده یا مشکوک (خطر بیشتر جابجایی لخته و آمبولی)
زخم ها یا زخم های دردناک و دیر التیام اندام تحتانی
محدودیت های تست ABI
ABI مستعد برخی نادرستی ها است زیرا اغلب نمی تواند محل دقیق باریک شدن در رگ خونی را مشخص کند. از این رو، استفاده از ABI به تنهایی برای هدایت دقیق درمان در بیماران مبتلا به زخم های مزمن کافی نیست.
به غیر از بیماری شریانی محیطی، چندین بیماری دیگر نیز می توانند باعث افزایش ABI شوند. آرتریت روماتوئید، دیابت و بیماری کلیوی می توانند باعث ABI بالا شوند. در نتیجه، ارائه دهندگان مراقبت از زخم باید یک ارزیابی بالینی دقیق علاوه بر شاخص مچ پا-بازویی برای هدایت مدیریت زخم انجام دهند.
